روند تجارت جهانی در سالهای اخیر
باورود به هزاره سوم ,شاهد رقابت فشرده تردولتهاوقطبهای اقتصادی در جهان بخصوص دربخش تجاری هستیم وهریک می کوشندتاسهم بیشتری ازامتیازات , امکانات وفرصتهای موجوددرپهنه تجارت جهانی راکسب کنند.
دراین عرصه گذار,پیشرفت علم وفناوری وضعیت رابه گونه ای که تغییر داده است که صاحبان قدرت به وضعیت موجود اکتفا نکرده اندوبا ایجادبسترهای لازم واستفاده ازفناوریهای نوین اطلاعات ,فرصتهای جدیدی راخلق می کنند.
تجارت الکترونیک نیزبه عنوان یکی ازضروریات قرن بیست ویکم ومحصول فناوریهای نوین ارتباطی ,باانجام هرگونه امورتجاری به صورت وصل خط و ازطریق شبکه جهانی اینترنت ,نقش مهمی رادرتسهیل مبادلات داخلی وبین المللی کشورهاایفامی کند.
این نوع تجارت باتوجه به مزایایی چون کاهش هزینه های خریدوفروش ,حذف واسطه ها,ایجادارتباطمستقیم بین خریداروفروشنده ,سفارش خریدازطریق اینترنت ,مذاکره شرکتهاباخریداران وایجاداولویت جست وجو از طریق وب بستری رافراهم آورده است تا فروشندگان بتوانند در بازارهای جهانی باعرضه کالاهای خود بامیلیونها خریدار با کمترین هزینه رقابت کنند.
آمار و ارقام حجم تجارت الکترونیکی وسهم ۲۰ تا۲۵ درصدی آن ازکل تجارت بین المللی وپیش بینی نرخ رشد سالانه آن درحدود۵۴ درصد, بیانگر رشدمیزان مبادلات تجاری به صورت الکترونیک درعرصه تجارت بین الملل است .
دراین میان کشورهایی بیشترتوانسته اندازاین فرصت طلایی بهرمندشوند که خالق وترویج دهنده فناوریهای نوین بوده اندوهمچنین به اصل رقابت حضور دربازارهای بین المللی معتقدباشند.
براساس برخی آمارهای بین المللی ,سهم کشورهای توسعه یافته ازکل مبادلات الکترونیکی درجهان درسال ۲۰۰۲ ,۹۵/۴ بودو درسال ۲۰۰۶ بانرخ رشدمرکب سالانه ۵۳ درصدبه ۹۳/۳ درصد,این آمار بیانگر افزایش سهم کشورهای توسعه یافته درتجارت جهانی است .
براساس برخی آمارهای بین المللی ,ایران نیز از نظر میزان بهره مندی از تجارت الکترونیک درعرصه جهانی ازجایگاه چندان رضایت بخشی برخوردارنیست .
اظهارات اخیرری واکر رئیس سابق کمیته مرکز تسهیلات بازرگانی الکترونیک سازمان ملل متحد سیفکت درخصوص رتبه پنجاهم ایران درمیان ۱۴۷ کشور مورد بررسی وسهم ۴۳ درصدی ایران دراین حوزه این موضوع مهم رایادآوری می کندکه باوجودپیشرفت بسیاردرعرصه های مختلف صنعتی وفناوری ,هنوزت جارت الکترونیک درکشور جایگاه شایسته خود را به دست نیاورده است . هرچندکه این رتبه نسبت به بسیاری ازکشورهای آسیایی وآفریقایی راضی کننده است ,امابیانگراین موضوع مهم است که ماهنوزنتوانستیم ازشرایط ایجادشده درحوزه تجارت الکترونیک ,بهره مندشویم .
واگر با مقایسه جایگاه کنونی ایران درمیزان دسترسی به تجارت الکترونیک نسبت به سایرکشورها,معتقد است که این رتبه نسبت به بسیاری ازکشورها که درفق رتجارت الکترونیک به سرمی برند,تا حدودی قابل قبول است .
وی سپس ازکشورهای کره جنوبی ,انگلیس وتایوان به ترتیب با۸۲ ,۷۷ و ۷۹باعنوان بالاترین میزان دسترسی به تجارت الکترونیک نام بردوافزود: کشور مالی با ۹ درصدمیزان دسترسی ,پایین ترین رتبه رابه خود اختصاص داده است .
باید توجه داشت که پذیرش درخواست ایران برای عضویت درسازمان تجارت جهانی وبهره مندی ازمزایای این سازمان نیازمند اقتصادی کارا و پویا است که در آن بنگاهها با روزآمدکردن رویههابه بهترین روشها و براساس فناوریهای جدید,سلایق وتقاضای مصرف کنندگان رامدنظر قراردهند و در این صورت است که برای قرارگرفتن درمحیط رقابتی آمادگی پیدامی کنند.
تجارت الکترونیکی نیزبه دلیل تسهیل دسترسی به اطلاعات سریع و مناسب , حذف محدودیتهای زمانی ومکانی وبهره مندی ازفناوری بالابهترین وکارآمدترین روش برای بنگاههای اقتصادی است که باشعار جهانی شدن یعنی قیمت کمتر وکیفیت برتر در بازار جهانی قرارمی گیرند.
مدیریت صحیح ,سیاستگذاری مناسب ودرست وتغییردرساختارهای اقتصادی میتواند زمینه رابیش از پیش برای فعالان اقتصادی درحوزه تجارت الکترونیکی فراهم کند تا با بهره مندی ازنیروهای بالقوه تجارت جهانی وتجارت الکترونیکی درجهت توسعه تعامل جهانی ,گسترش صادرات کشور و افزایش اشتغال و رشد اقتصادی گام بردارند.
